#Blog 54 - Transitieleed - Nebest B.V. : Nebest B.V.

11 november 2021
Lesly Ignatius

#Blog 54 – Transitieleed

Het zal niemand ontgaan zijn; de aardgasprijs is de afgelopen maanden fors gestegen, het aanbod van gas uit het buitenland is momenteel laag en bij oppompen uit onze eigen voorraden levert dat, als rampzalig neveneffect, aardbevingen en instortingen van gebouwen boven het gasveld op. Er moet duidelijk iets veranderen. De overheid onderneemt actie en burgers moeten ook hun steentje bijdragen. Let wel op, soms zorgt het voorkomen van de ene crisis een andere. Bedenk daarom eerst: op welke wijze kan jouw gebouw mee in de energietransitie?

Energiebesparende maatregelen

Het kabinet verlaagt de energiebelasting voor huishoudens en bedrijven, ze compenseert de energierekening van huishoudens en bedrijven en stelt 150 miljoen euro beschikbaar om kwetsbare huishoudens met een hoge energierekening en/of een slecht geïsoleerde woning te ondersteunen met isolatiemaatregelen. Voor dit laatste kun je als burger denken aan relatief simpele maatregelen zoals het plaatsen van isolatieglas en het isoleren van daken en spouwmuren. Een haalbaarheidscontrole, voorafgaand aan bijvoorbeeld het snel volblazen van spouwmuren met isolatie, is geen overbodige luxe. Eenvoudige te realiseren maatregelen blijken niet altijd te leiden tot het gewenste effect. Er kunnen grote nadelige bouwfysische bijeffecten ontstaan, of het blijkt technisch gewoon onmogelijk.

Lessen uit het verleden

Bij woningen uit de jaren 50 en 60 heeft in het verleden vaak al een renovatie plaatsgevonden om het binnenklimaat te verbeteren en energie te besparen. De originele houten gevelkozijnen werden daarbij dan vervangen door kunststof kozijnen met dubbele beglazing. Wat hierbij vaak vergeten werd, is dat de houten gevelkozijnen een dragende functie hadden. Omdat de kunststof kozijnen deze dragende functie niet kunnen bieden ontstaat er dan vroeg of laat schade aan het bovengelegen metselwerk. Tijdens een gevelinspectie troffen we onlangs weer een dergelijk geval aan. Hierbij stond de gevel zodanig onder spanning dat door druk van de doorhangende metselwerk rollagen zowel de kunststof kozijnen als delen van het binnenblad (waar het kozijn in verankerd was) losgetrokken waren. In een poging de buitenschil energetisch op te waarderen zijn er op die manier zowel constructieve schades als energetische gebreken gecreëerd.

Van de regen in de drup

Bij datzelfde gevelonderzoek werden ook behoorlijke uitbollingen van gevelmetselwerk aangetroffen. Destructief onderzoek wees vervolgens uit dat de toch al ondiepe spouw ernstig vervuild was met specie en dat de oorspronkelijke Cusveller vloeren doorgelegd waren tot strak tegen het gemetselde buitenblad. Op die plaats drukte deze vloeren ten gevolge van doorbuiging en/of vervorming het metselwerk van de gevel naar buiten. Het behoeft geen nadere uitleg dat het na-isoleren van de spouw, in het kader van toekomstige energiebesparing, hier geen solaas zal bieden, en dat deze maatregel in dit project ook een lagere prioriteit heeft gekregen. Eerst maar eens nadenken over de noodzakelijke oplossing voor de bestaande problemen. First things first.

Verwachtingsmanagement vs. crisismanagement

Het opwaarderen van de energetische eigenschappen van de gevels kan in het herstel van het hierboven omschreven geval goed worden geïntegreerd. Herstel is hier absoluut noodzakelijk, maar het zal de eigenaren wel een nare bijsmaak aan hun oorspronkelijke positieve initiatief hebben gegeven. Uiteindelijk zal er heus wel een zeer duurzame gevel gerealiseerd gaan worden maar is alleen het kostenplaatje helaas niet zoals vooraf berekend. Laat ik duidelijk zijn; dit is geen pleidooi om isolerende maatregelen maar achterwege te laten. Wel is het een oproep om goed en tijdig onderhoud te plegen (gebaseerd op goed onderzoek) en om je spouwmuren niet zomaar vol te laten blazen met isolatie (omdat er toch wel overheidssubsidie op wordt gegeven). Weet wat je kan verwachten, laat je vooraf goed informeren. Crises zijn er al genoeg.