#Blog 53 – Verborgen verleden

Of het nu constructieve veiligheid of gevelveiligheid betreft, gevaarlijke situaties worden vaak onderschat. Bouwwerken staan een jaar of 50, misschien zelfs wel langer, en ineens gebeurt het: een instorting, en niemand die ooit heeft bedacht dat er mogelijk iets mis zou kunnen zijn. “Het staat al zo lang dus waarom zou het niet nog eens zo lang staan?” Dat horen we toch regelmatig als onderbouwing bij een afwijzing voor nader onderzoek na een eerste onderhoudsinspectie. Verstandig?

Aanpakken en afpellen

Een risicogestuurde onderhoudsinspectie helpt natuurlijk om gevaarlijke situaties in kaart te brengen. En wanneer je dan iets tegenkomt wat je niet vertrouwt, dan moet je ook direct verder onderzoeken. Zelfs al is dat gevaarlijk. Originele bouwtekeningen vormen een startpunt om bouwconstructies te doorgronden. Het is niet dat er altijd exact is gebouwd wat er op tekeningen staat, het is wel een aanwijzing in de goede richting. Helaas heeft het bijhouden van een archief vaak geen prioriteit voor gebouweigenaren. Op zo’n moment rest er nog maar één optie: met ‘fluwelen hand’ aanpakken en afpellen van de probleemsituatie door nader onderzoek.

Veiligheid boven alles

Bij metselwerk kunnen we onderzoek doen naar de verankering door stenen uit de gevel te hakken en in de spouw te kijken. Bij uitkragende vloeren kunnen we wapeningsstaven opsporen en bloothakken om te zien of er sprake is van aantasting. Er zijn echter ook constructies waar je niet zo maar de koevoet in durft te zetten. Dit omdat het gevaar dan aanwezig is dat de gehele, erboven gesitueerde constructie, zijn steun zal kwijtraken en bezwijkt. De oorzaak is dan wel goed zichtbaar, maar of de uitvoerende inspecteur daarna de rapportage nog kan schrijven is nog maar zeer de vraag.

Inspectie door het oog van de naald

Onlangs troffen we een gevel aan, bekleed met steenachtige gevelplaten, waarvan de meest laaggelegen platen waren verschoven (weggedrukt). Er waren geen gegevens beschikbaar over de ophanging van de platen en de situatie was te onzeker om er zomaar een plaat tussenuit te breken. Het was wel zaak om te achterhalen wat de oorzaak van de verplaatsing was en hoe gevaarlijk de situatie nu eigenlijk moest worden ingeschat. Kleine kernboringen in de platen en het gebruik van mini-camera’s boden uitkomst. Door de boorgaten werd de staat van de achterconstructie direct zichtbaar.

Schrikken was het toen de camerabeelden de volledig gecorrodeerde ankerstaven en een gedelamineerde staalconstructie toonden. Ook de betonvulling tussen de beplating en de staalconstructie bleek volledig te zijn verkruimeld. Blijkbaar had jarenlange indringing van vocht via gebrekkige kitvoegen en handig weggewerkte hemelwaterafvoeren ongezien zijn desastreuze werk kunnen doen achter de beplating. Op onverklaarbare wijze heeft de gevel zichzelf nog jaren bij elkaar gehouden. Het gevoel bekroop de inspecteur echter wel dat zowel de gebouweigenaar als hijzelf door het oog van de naald waren gekropen.

Verborgen verleden

Onzichtbaar maar niet ongeschonden

Omdat de stalen draagconstructie te ernstig bleek aangetast restte er veiligheidshalve niets anders dan ontmanteling van de gevelbekleding en vervanging van het staalwerk. Dat schades niet direct zichtbaar zijn betekent dus helaas niet dat je er zondermeer van uit kunt gaan dat een gedateerde  constructie tientallen jaren ongeschonden blijft staan. Zonder onderhoud komt er geheid een moment dat het te laat is. De kunst is dus om het verborgen verleden voor te blijven.

14 oktober 2021

#Blog 52 – Onromantische zachte wanden

30 september 2021

#Blog 51 – Balkondebacle

16 september 2021

#Blog 50 – Gezond gevoegde gevels