#Blog 44 – Het drama der doorvoeringen

Doorvoeringen van installatieonderdelen in gebouwen, zoals buizen en kabelgoten, zorgen vaak voor discussies binnen een ontwerpteam. Tijdens het uitwerken van nieuwe gebouwontwerpen worden er daarom specifieke sparingstekeningen gemaakt die ter controle langs alle betrokken partijen gaan in het ontwerpteam. Zo zorgt men ervoor dat gebouwgebonden installaties, esthetica, bruikbaarheid, draagconstructies en brandveiligheid op elkaar zijn afgestemd.

Tegenwoordig kunnen we dit digitaal zichtbaar maken met 3D-modellen. Onmogelijkheden tussen de verschillende elementen signaleren we via digitale ‘Clash controls’. Maar wat als er in een oud pand nieuwe doorvoeringen voor allerlei moderne installaties moeten worden gemaakt? Dan is er geen 3D-model en ook geen digitale Clash control. Wij merken tijdens inspecties dat in die gevallen veelal ‘praktisch’ wordt omgegaan met de wijze van doorvoeren.

Gaatje hakken, draadje trekken

Als het meezit kunnen nieuwe E-installaties, data bekabeling of nieuwe riolering in bestaande bouwkundige schachten van het pand worden aangebracht. Je ontkomt alleen nooit helemaal aan het verslepen van kabels en buizen buiten de schachten. Met dat verslepen stuit je dan vaak direct op constructieve elementen en brandscheidingen. Zomaar een gaatje ergens hakken om een draadje te trekken (of grotere buizen door te voeren) is zeker bij draagconstructies en brandwerende vloeren en wanden risicovol. Voordat je het weet boor je door essentiële vloerveldwapening of maak je onbedoeld een opening in een wand die brand en rook moet tegenhouden.

Constructies

Dat ook het maken van sparingen in vloeren niet onvoorbereid kan worden gedaan, wordt onderstreept door ons onlangs uitgevoerde onderzoek met de betonradar ten behoeve van het scannen van de wapeningsconfiguratie in vloeren. Zo kwamen bij een oud complex, met paddenstoelkolommen en vlakke betonnen plaatvloeren, diagonaal aangebrachte versterkte stroken aan het licht tijdens het scannen. Niet de manier van wapenen die men had verwacht en je moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren als er structureel door deze stroken sparingen waren geboord voor nieuwe doorvoeringen. Een bijvangst van het betononderzoek, maar zeker niet minder belangrijk.

Brandscheiding of branduitbreiding

Tijdens inspecties van het brandveiligheidsniveau treffen we ook regelmatig bedenkelijke praktische oplossingen aan. Men had in de technische ruimte van een zwembad bijvoorbeeld grote nieuwe installaties ontworpen (en geplaatst) waarbij de bestaande brandscheidingen blijkbaar niet in het installatieplan pasten. Dus werden er forse gaten – tot wel een meter breed en een halve meter hoog – in de gemetselde brandscheiding gemaakt om de installaties door te voeren. Het weer brandwerend dichtzetten van de grote gaten in de brandscheiding staat wellicht ergens op een vergeten planning, maar ondertussen is er toch al enige tijd sprake van een reëel risico op branduitbreiding naar het naastgelegen compartiment. Een slordigheid die bij een brand gemakkelijk kan leiden tot meer schade en persoonlijke ongelukken.

Open deuren

Ook als het niet gaat om doorboren van wapening of brandscheidingen moet er opgelet worden. Gaten maken in wanden onder opleggingen van balken of lateien kan namelijk ook voor gevaarlijke situaties zorgen. Dit zijn namelijk precies de locaties waar de belasting van boven moet worden afgedragen op de ondergelegen wanden. Een open deur wellicht, maar toch gebeurt het nog steeds. Het is maar goed dat er in de aangetroffen situatie een deurkozijn in de volledig geperforeerde wand aanwezig was die de daarop gelegen combinatievloer nog wat ondersteuning bood. Zelf zou ik de gaten voor de doorvoeringen niet hebben durven maken als aannemer.

Old school

Om dramatische discussies na een mutatie (of erger: na een calamiteit) te voorkomen is het goed om een up-to-date gebouwdossier van je bouwwerk te hebben. Hierin moeten dan onder andere bouwtekeningen en logboeken van brandwerende voorzieningen zijn opgenomen. Voor elke gewenste aanpassing zou dan (vooraf) dat dossier geraadpleegd kunnen worden om te bezien of de noodzakelijk te maken doorvoeringen een risico vormen voor de veiligheid. Zodoende kan je gelijk inventariseren wat er nodig is om dit risico te onderbouwen, te pareren of te herstellen. Een hedendaagse ‘Clash control’ dus, maar dan op een ‘old school’ manier. Als er maar aandacht wordt besteed aan (het drama der) doorvoeringen.

18 maart 2021

#Blog 43 – Maartse stormen, vallende wanden

11 maart 2021

#Blog 42 – Scherven op de zwembadvloer

4 maart 2021

#Blog 41 – Verlost van vocht