Onderzoek monumentale gemetselde boogbrug

Voor de Veerpoort in Schoonhoven ligt brug buiten de Veerpoort, een gemetselde boogbrug onder het maaiveld. Tijdens herinrichtingswerkzaamheden in het verleden is één van de welfbogen van deze monumentale brug beschadigd geraakt. Voor restauratie is het van belang inzicht te krijgen in de constructieopbouw en materiaaleigenschappen van de boogbruggen. In opdracht van de gemeente Krimpenerwaard heeft Nebest onderzoek verricht naar de opbouw, staat en constructieve veiligheid van de brug en zijn diverse herstelmogelijkheden van de brug beoordeeld.

Historie van de brug

De gemetselde boogbrug is vermoedelijk in 1793 gebouwd of herbouwd. Door diverse herinrichtingen van het gebied voor de Veerpoort, is de brug in de loop der tijd onder maaiveld komen te liggen. Tijdens één van die herinrichtingen is de brug dusdanig beschadigd dat restauratie gewenst is. Voor deze restauratie is het van essentieel belang dat de nieuwe delen en materialen compatibel zijn met hetgeen dat reeds aanwezig is. Gegevens over de opbouw en staat van de brug ontbraken echter.

Visuele inspectie

In opdracht van de gemeente heeft Nebest de opbouw, staat en constructieve veiligheid van de brug in kaart gebracht. Ook zijn opties voor herstel van de brug in kaart gebracht evenals daarbij komende (constructieve) risico’s door een specialist historisch metselwerk en een constructeur.

Omdat de brug geheel onder het maaiveld lag, was het zowel voor het onderzoek naar de opbouw van de brug als het onderzoek naar de staat van het metselwerk en omvang van de schade noodzakelijk om een deel van de brug tijdelijk vrij te graven. Op enkele locaties zijn twee bogen vrijgemaakt en is grond- en straatwerk tijdelijk verwijderd.

De vrijgegraven delen van de brug zijn visueel geïnspecteerd conform CUR 117:B2 Toestandsinspectie. Bereikbare delen van het metselwerk zijn luisterend afgeklopt en gevoeld, waarmee een indruk is verkregen over de samenhang en inwendige conditie van het metselwerk. Tevens zijn de vrijgegraven delen ingemeten met een 3D-laserscan om een tekening van de opbouw van de brug te maken, die later ook als basis is gebruikt voor de constructieve herberekening.

Materialenonderzoek en belastbaarheid van de brug

Tijdens de inspectie van de brug zijn diverse mortel- en baksteenmonsters genomen voor nader onderzoek in het materiaalkundig laboratorium van Nebest. Van deze monsters zijn aan de hand van diverse proeven de samenstelling en diverse fysische eigenschappen bepaald, zoals de druksterkte, vochtopname en volumieke massa. Op basis van de resultaten is een advies gegeven over toe te passen materialen tijdens de restauratie.

Op basis van de visuele inspectie en resultaten van de diverse onderzoeken is een constructieve herberekening uitgevoerd. De maximaal toegestane aslast op de brug en invloed van de beschadigde boog hierop zijn hiermee berekend.

Hoe nu verder?

De komende tijd worden de inspectie- en onderzoeksresultaten, evenals de beoordelingen van de herstelmogelijkheden, door gemeente Krimpenerwaard gebruikt om een keuze te maken voor een variant om de boogbrug te restaureren.

Meer weten over onderzoek aan historisch metselwerk? Neem dan contact op met onze specialist Hendrik-Jan Cassee via onderstaande contactgegevens.