#Blog 40 - Vocht vs. Vorst (kom goed beslagen ten ijs)

18 februari 2021
Lesly Ignatius

#Blog 40 – Vocht vs. Vorst (kom goed beslagen ten ijs)

Ineens is het zover. Koning Winter overvalt ons, zorgt voor temperaturen onder nul en voorziet alles van een maagdelijk wit pak sneeuw. Opvallend is dat je niet alleen de goed geïsoleerde daken er uitpikt (sneeuw blijft liggen) maar ook de zolders waar mogelijk verdachte kweekpraktijken plaatsvinden. De natuurwetten helpen ons (en de politie) daarbij. Wat bij winterweer ook pijnlijk goed zichtbaar wordt, is welke hemelwaterafvoeren er goed werken en welke niet. Had je altijd al last van vochtplekken in je buitenmuur? Dan kan je door ijsvorming nu ineens een goede hint krijgen waar je de oorzaak moet zoeken. Dat had natuurlijk voorkomen kunnen worden, maar zeg eens eerlijk: wanneer was de laatste keer dat jij op een ladder hebt gestaan om je goten te inspecteren?

Voorkomen of genezen

Periodieke onderhoudsbeurten kunnen veel ellende voorkomen. Wanneer je dit keurig hebt gedaan maar er is toch nog sprake van een probleem met vocht (lekkage of vochtdoorslag), dan is er meer aan de hand. Op zo’n moment is het goed om een bouwkundige inspectie uit te laten voeren. Het kan namelijk zijn dat waterkerende slabbes niet meer op je juiste plek zitten (als ze er al ooit hebben gezeten) of dat materialen (van goten, opstanden, pannen, overstorten) zijn vergaan of beschadigd, en hun functie niet meer kunnen uitvoeren. Bij een oud pand is dit niet zo vreemd, maar je moet er wel wat mee anders haalt dat pand mogelijk de volgende winter niet.

Spoorwerk

Het lastige van vochtonderzoek is dat het niet altijd direct duidelijk is waar het gebrek zich bevindt. Water zoekt immers altijd het laagste punt op om vervolgens weer door te stromen naar nog lager gelegen locaties. Zo’n vochttransport kan onder dakbedekkingen of goten grote afstanden afleggen. Dat is simpelweg een kwestie van zwaartekracht. Met specialistische apparatuur kunnen we wel de meest vochtige plekken in constructies, wanden en vloeren opsporen en in beeld brengen. Dat geeft al een goede indicatie van waar het vocht uittreedt. Een bouwkundige kan daar, als basis voor het vochtonderzoek, mee aan de slag. Het is speuren naar sporen.

“Water, dear Watson”

Een aanknopingspunt voor het onderzoek naar vocht in constructies kan ook worden verkregen door laboratoriumonderzoek. Als het echt lastig blijkt om je vinger achter de oorzaak te krijgen, kunnen we bijvoorbeeld monsters nemen van het lekwater en daarin zoeken naar richtinggevende bestanddelen. Zo kunnen er bijvoorbeeld zeepresten in de monsters aanwezig zijn die wellicht duiden op lekkage vanuit doucheruimtes of keukens. Maar ook sporen van fecaliën kunnen tot de oplossing leiden. Het komt voor dat standleidingen van rioleringen (weggewerkt in bouwkundige schachten) niet helemaal goed zijn dichtgezet ter plaatse van de koppelingen. Voordat je schachten laat openbreken wil je dan wel eerst een legitimatie voor een dergelijke actie kunnen overleggen.

Zilvergrijs

Als de oorzaak boven water is, kan er begonnen worden met het herstel. Soms betekent dat vervanging van gootwerk, pannen of rotte muurplaten, maar het kan ook iets kleins zijn. Een koppeling tussen leidingen of een aansluiting van een goot op een overstort. Je moet er echter wel snel bij zijn. Een kleine vorstperiode kan namelijk grote gevolgen hebben. Wanneer water op plekken komt waar het niet hoort en het transformeert tot ijs, levert dat fascinerende en blinkend zilveren beelden op. Anderzijds kan het ook leiden tot volledig ontzette bouwkundige aansluitingen (en dan vervolgens ook tot zilvergrijze haren voor de eigenaar). Wees het dus voor, kom goed beslagen ten ijs.

Lesly Ignatius