Variantenonderzoek uitwateringssluizen

Nebest heeft van het Hoogheemraadschap van Rijnland opdracht gekregen voor het uitvoeren van onderzoek naar de bouw- en cultuurhistorie, technische staat en haalbaarheid van een aanpassing voor de verhoging van de doorvoercapaciteit samen met de restauratie van de sluizen.

In Halfweg liggen drie 16e eeuwse spuisluizen naast elkaar. Deze sluizen maken onderdeel uit van de geschiedenis van Halfweg. De sluizen werden oorspronkelijk gebruikt voor het bij laag water lozen van water vanaf het Spieringmeer op het IJ dat in die tijd in open verbinding stond met de Zuiderzee. Al in 1492 werden hiervoor twee houten sluizen gebouw. De drie huidige stenen sluizen, waarvan de bouw startte op 12 april 1558, waren voor die tijd vooruitstrevend.

Niet alleen door te bouwen in steen maar ook door het voor het eerst toepassen van z.g. puntdeuren. Naar nu blijkt is de uitvinding van de puntdeur toe te schrijven aan ontwerper van de sluizen, Cornelis Cornelis Frerixz.

Foto: Bovenaanzicht van de stenen Westsluis met links de IJ-zijde. Opschrift: “item dese spoende vant vyesrije sel wyt wesen/4/ duijm ende bret /3½/dyep”. Met schuine lijnen is het relief aangegeven dat in de twee dorpels moet worden uitgehouwen om de vier puntdeuren te ontvangen. Cornelis Cornelis Frerixz. 1556.

Na de afsluiting va de Zuiderzee en aanleg van het Noordzeekanaal werd met een gemaal geloosd, in 1977 is een nieuw vijzelgemaal in dienst gekomen ter vervanging van het nu monumentale stoomgemaal in Halfweg.

Hiermee ontstond voor Rijnland een probleem, de sluizen hebben onvoldoende doorvoercapaciteit voor het lozen van water op de boezem.

Foto: De Oostsluis in Halfweg maart 2013 met daarover nog de restanten van de gietijzeren brug uit 1865 (Rijksmonument) onderdeel van de eerste spoorlijn in Nederland tussen Haarlem en Amsterdam

Nebest heeft van het Hoogheemraadschap van Rijnland opdracht gekregen voor het uitvoeren van onderzoek naar de bouw- en cultuurhistorie, technische staat en haalbaarheid van een aanpassing voor de verhoging van de doorvoercapaciteit samen met de restauratie van de sluizen.
Hierbij wordt rekening gehouden met de monumentale status van de objecten. De werkzaamheden die Nebest gaat uitvoeren:

  • Inspectie vanaf land.
  • Duikinspectie naar onder water gelegen delen samen met een funderingsonderzoek.
  • Peilen van de waterbodem rond de sluizen en opstellen van een dieptekaart.
  • Flora- en fauna onderzoek.
  • Archiefonderzoek en opstellen van een restauratieplan.
  • Cultuurhistorisch onderzoek naar de historische relatie van de sluizen met omliggende monumentale objecten zoals het stoomgemaal, de restanten van een z.g. verdedigingswerk uit begin 19e eeuw (Tour modelle), en de suikerfabriek.
  • Variantenonderzoek voor het verhogen van de doorvoercapaciteit.

Het doel van deze onderzoeken is een oplossing vinden voor het verhogen van de doorvoercapaciteit voor Rijnland waarbij de monumentale en cultuurhistorische waarde in goed overleg met de Monumentencommissie van de gemeente Halfweg zo veel als mogelijk behouden moet blijven.
Nebest is specialist op het gebied van beheer en onderhoud van (monumentale) kunstwerken. Wij ondersteunen u graag met uw vraagstuk binnen dit vakgebied.

Foto: Het Half Weg rond 1829 door E.H.F. Pingret