Herbruikbaarheidsscan

Closing the Loop

Wist u dat maar liefst 70% van de bestaande kunstwerken niet duurzaam wordt gesloopt voor het einde van de technische levensduur? Dit resulteert in de verspilling van goed bruikbare materialen, terwijl schaarste van primaire grondstoffen mondiaal toeneemt. Zonde wat ons betreft!

We are Closing the Loop. Met ons consortium, bestaande uit Nebest, Antea Group, Strukton Civiel en GBN Groep, gaan wij voor het sluiten van de cirkel voor hoogwaardig hergebruik. Hiermee dragen we bij aan de invulling van de Rijksbrede doelstelling om in 2050 circulair en klimaatneutraal te werken. Wij geloven dat bestaande kunstwerken een tweede leven verdienen in de vorm van nieuwe kunstwerken! Hieraan geven we invulling met vijf deelinnovaties.

Om de herbruikbaarheid van bestaande objectonderdelen van kunstwerken zoals viaducten en bruggen te kunnen bepalen, heeft Nebest de herbruikbaarheidsscan ontwikkeld. Deze tool geeft inzicht in de herbruikbaarheid van bestaande onderdelen en materialen. Op deze manier kunnen kansen voor hoogwaardig hergebruik vroegtijdig worden gesignaleerd en objectonderdelen en materialen worden hergebruikt.

De scan betreft een gevalideerde en in de huidige instandhoudingssystematieken geïntegreerde tool voor het beoordelen en monitoren van de herbruikbaarheid van objectonderdelen van kunstwerken. Om de herbruikbaarheidsscan te verankeren in de huidige instandhoudingssytematieken, is voor het vastleggen van de informatie gebruikgemaakt van de decompositie uit de norm NEN 2767. Hierbij worden individuele onderdelen apart benoemd, zoals ook in Ultimosystemen het geval is.

De inhoud van de tool is vormgegeven samen met diverse marktpartijen en onderverdeeld in drie hoofdcategorieën: restlevensduur, losmaakbaarheid en constructieve eigenschappen. De paramaters die onderdeel uitmaken van deze drie hoofdcategorieën zijn medegebaseerd op de longlist opgesteld als onderdeel van de CB’23 leidraad ‘Paspoorten voor de bouw’.

Met de resultaten binnen de herbruikbaarheidsscan wordt een eenduidig beeld verkregen over mogelijkheden voor hergebruik van bestaande assets. Met een druk op de knop worden rapportages automatisch gegenereerd en geüpload op bestaande materialenbanken, zoals Madaster en de Nationale Bruggenbank.

Circulaire viaducten herbruikbaarheidsscan

Circulaire ontwerpconcepten

Op dit moment is er nog geen plek in de markt voor hergebruikte onderdelen van kunstwerken zoals bruggen en viaducten. Het creëren van circulaire ontwerpconcepten is daarom van essentieel belang om deze onderdelen een tweede leven te kunnen geven en toekomstige kunstwerken te realiseren met hoogwaardig hergebruikte materialen. Door de ontwikkeling van circulaire ontwerpconcepten en de verkenning richting andersoortige toepassingsgebieden, hebben wij een plek gecreëerd voor zowel herbruikbare als niet-herbruikbare objectonderdelen. Zo brengen wij aanbod (inzicht in wat beschikbaar komt) en vraag (toepassingsmogelijkheden voor bestaande objectonderdelen) samen.

Met het hergebruik van de onderdelen liggers, landhoofden, schampranden, stootplaten, stalen buispalen en leuningen bestaan de reeds ontwikkelde ontwerpconcepten voor meer dan 70% uit hergebruikte materialen. De overige 30%, veelal asfalt en restbeton, worden hoogwaardig gerecycled binnen de ontwerpconcepten door de inzet van specialistische recycletechnieken zoals ADR en HAS van GBN Groep. Momenteel zijn er al ruim twintig ontwerptoepassingen voor handen binnen Closing the Loop voor hergebruik van het type plaat- en liggerkunstwerken.

Circulaire oogst bestaande kunstwerken

Aan het einde van de functionele levensduur van een kunstwerk wordt het gedemonteerd. Met behulp van de herbruikbaarheidsscan en de ontwerpconcepten weten we welke onderdelen van het oude kunstwerk weer in nieuwe kunstwerken kunnen worden toegepast. Deze worden geoogst voor hergebruik. De overige elementen van de kunstwerken worden ingezet voor hoogwaardige recycling.

De haalbaarheid van de oogst van de bestaande onderdelen binnen de reeds ontwikkelde ontwerpconcepten is aangetoond door GBN Groep in samenwerking met Lek Sloopwerken, op basis van eerder uitgevoerde referentieprojecten.

Realisatie circulaire kunstwerken

Onze vierde innovatie betreft de daadwerkelijke bouw van circulaire kunstwerken, waarbij we gebruikmaken van materialen uit de afvalstromen van bestaande objecten. Uit het binnen Closing the Loop uitgevoerde haalbaarheidsonderzoek is gebleken dat de realisatie van circulaire kunstwerken technisch haalbaar en constructief veilig is. Daarnaast is het ook nog eens economisch aantrekkelijk: het leidt tot circa 24% reductie op de directe kosten. Ten slotte resulteert het in een reductie van 62% op de MKI, 49% op CO2 en 93% op Abiotische grondstoffen.

Hergebruik circulaire kunstwerken

Nadat de levensduur van een door ons gerealiseerd circulair kunstwerk is verstreken of de functie-eisen wijzigen, zijn de onderdelen van het circulaire kunstwerk losmaakbaar en weer opnieuw te hergebruiken. Omdat de compabiliteit en losmaakbaarheid van de concepten en deeloplossingen grotendeels afhankelijk zijn van de verbindingen, zijn de verbindingen op zo’n manier ontworpen (DYWIDAG-staven en Boersma) dat demontage in de toekomst mogelijk is. Zo blijft de circulaire cirkel gesloten.