#Blog 32 - Langs het (dak)randje - Nebest B.V. : Nebest B.V.

26 november 2020
Lesly Ignatius

#Blog 32 – Langs het (dak)randje

Soms zijn gebouwdelen gewoon op, aan het einde van hun levensduur, versleten, afgeschreven. Geef het een naam maar waar het op neerkomt is dat het bouwdeel zijn oorspronkelijke functie niet meer kan vervullen. In enkele gevallen kun je het zelfs dan nog een tijdje uitzingen met het plakken van ‘pleisters’.

Echter, wanneer het om daken en gevels gaat wordt de situatie al snel vervelend voor gebruikers van het pand. De gevolgen van een niet goed functionerend dak hebben immers direct effect op het gebruik van de ruimtes onder dat dak. Lekkages en schimmels zorgen ervoor dat het binnenklimaat in die ruimtes er niet bepaald gezonder op wordt. Een nog groter risico, vooral bij oude houten daken, is dat na enige tijd ook de dakconstructie aangetast kan raken. Wanneer er niet tijdig wordt ingegrepen, kan dit zelfs leiden tot algeheel verval van een heel complex. Starten met het afpellen van het probleem en integraal inzichtelijk maken van de verschillende gebreken is een eerste goede stap om dit te voorkomen.

Vorm vs. Functie

Zeker bij de vele prachtige monumenten in onze oude hoofdstad vormen daken een serieus punt van aandacht. In de tijd dat deze (nu vaak monumentale) gebouwen in Amsterdamse Schoolstijl werden opgericht (nu zo’n 100 jaar geleden) bouwden we met andere bouwmethoden en bouwmaterialen. In elkaar grijpende gekromde dakranden en uniek vormgegeven puntdakjes (van stuk voor stuk op maat gemaakte keramische pannen) komen we nog zelden tegen in nieuwbouwprojecten. De vele complexe en vochtgevoelige aansluitdetails (tevens koudebruggen) in de oude gebouwontwerpen hebben we verlaten, maar de nadelige effecten van deze gedateerde wijze van detailleren vormen momenteel wel een serieuze bedreiging voor het woongenot en de gezondheid van haar gebruikers.

De prachtig vormgegeven daken en dakranden van deze monumentale panden zijn dan ook na een eeuw dienst te hebben gedaan veelal aan vervanging toe. Maar hoe? Wat kun je vervangen en wat, vanuit historisch- en of architectonisch oogpunt, absoluut niet? En wat als de prachtig vormgegeven monumentale dakdetails juist de oorzaak blijken te zijn van de ongemakken binnen en een bedreiging vormen voor het behoud van het monument? Inzicht verschaffen in de opgave en afwegen van ambities en risico’s leiden veelal tot een oplossing.

Procesaanpak

Een gedegen plan voor de aanpak van de problemen op basis van een volledige inventarisatie van klachten, gebreken en onderzoek naar (verborgen) schades helpt bij een gestructureerde aanpak voor duurzaam herstel. In het geval er oude bouwtekeningen voorhanden zijn kan hiermee, na verificatie en omzetting naar moderne digitale bestanden, de omvang van de opgave worden vastgelegd en met alle stakeholders worden gecommuniceerd. Keuzes kunnen nu gefundeerd worden gemaakt. Een overeengekomen herstelplan kan vervolgens risicogestuurd in tijd worden uitgerold. Niet alles hoeft namelijk altijd in één keer te worden uitgevoerd.

Herstellen = Verduurzamen

Zoals hierboven al gesteld vormen daken vaak een toprisico waarmee je niet langs het (dak)randje van de afgrond wil gaan met je monument. Herstel van een versleten dak moet daarom wel bovenaan het actielijstje staan om een monument te redden. Bij toekomstbestendig renoveren zal het terugbrengen in de oude staat alleen niet voldoende zijn. Integraal moderniseren c.q. verduurzamen (met inachtneming van de gehele thermische schil en het binnenklimaat) is noodzakelijk. Dat hier vaak hoge herstelkosten mee gemoeid zijn is vervelend maar je draagt ermee wel duurzaam bij aan zowel de langdurige bruikbaarheid van je monument als aan de schoonheid van je stad.

Lesly Ignatius