-
Marconiweg 2
4131 PD Vianen - +31 (0) 85 489 01 00
- info@nebest.nl
-
5 november 2020
Lesly Ignatius
#Blog 31 – Roest rust niet
Het volledig inwerken van staalelementen in constructies van ander materiaal werd in het verleden veelvuldig gedaan. Zo werden stalen staanders onbeschermd ingeklemd in gemetselde gevels, profielstalen lateien star ingewerkt in steens gevels en hybride vloersystemen samengesteld uit baksteen/beton en dragende stalen liggers. Het zijn ondertussen gedateerde bouwmethoden, maar helaas plukken we daar nu (bij renovatie- of transformatieprojecten) de wrange vruchten van. Het brengt namelijk een niet volledig te beheersen risico met zich mee wat betreft de betrouwbaarheid en de duurzaamheid van een ontwikkeling. Want in hoeverre zijn de verschillende verborgen en aangetaste delen van een staalconstructie nog voldoende draagkrachtig?
Signalen herkennen
Voor het getrainde oog zijn er wel tekenen aan omringende constructies of materialen waar te nemen die een werkend schademechanisme verraden. Omdat corrosie van staal tot een enorme volumetoename kan leiden, zie je aan gevels dan bijvoorbeeld metselwerk dat wordt afgedrukt rondom corroderende lateien. Oude vloersystemen waarin stalen liggers zijn verwerkt, vertonen bij aantasting van het staal veelal scheuren in de deklaag en/of schade aan het materiaal tussen de liggers. Ook thermische uitzetting van de verschillende materialen speelt hierbij een rol. De verschillen in mate van uitzetting en krimp (onder invloed van temperatuur) van staal, metselwerk en beton leiden tot het verschijnsel ‘verhinderde vervorming’. Bij onvoldoende dilatatieruimte zal dit leiden tot scheuren in de omringende constructies, waar dan vervolgens vocht kan binnendringen en er aantasting van het staal kan ontstaan. Een inventarisatie van schades helpt om te begrijpen wat er aan de hand is en waar er verder onderzocht moet worden.
Risico-gestuurd en representatief
Op het moment dat je 100% zekerheid zou willen hebben moet je eigenlijk alles gaan onderzoeken en blootleggen. In veel gevallen betekent dit dat je op slopershoogte bent, en dat is nou net niet de bedoeling van een transformatie. Als je daarentegen alleen de zichtbare schades gaat herstellen creëer je een grote onzekerheid. Je zal dan nooit weten of en waar de zwakke plekken in het plan zitten. Van buiten ziet het plan er goed uit maar ondertussen zal zowel de roestvorming als de onbetrouwbaarheid toenemen. Daar helpen geen stalen zenuwen tegen.
Plan-Do-Check-Act
Is er inzicht in de ernst en de omvang van schades, dan kunnen we vervolgens een advies opstellen voor noodzakelijk herstel. Soms is dat wel even schrikken voor het transformatieteam (hoewel het niet altijd tegen hoeft te vallen natuurlijk). Het is uiteraard wel beter om vooraf inzicht in de situatie te hebben dan tijdens de realisatie tegen verassingen aan te lopen (of nog erger; achteraf…). Door zo te werk te gaan kunnen er op basis van betrouwbare onderzoeksresultaten gefundeerde beslissingen worden genomen en plannen tijdig worden bijgestuurd. Kortom, de Deming cirkel (PDCA) als middel tegen onrustbarende roestvorming en beklemmende onzekerheden.
Lesly Ignatius