#Blog 03 – Zout maakt meer kapot dan je lief is

Deze steenachtige kelderwanden van een monumentaal pand in het zuiden van ons land hebben het in de loop der jaren flink te verduren gehad. De invloed van overmatig veel vocht heeft ertoe geleid dat stenen wanden afbrokkelen. De exacte oorzaak van de vochtbelasting is vaak niet meer te achterhalen. Enkele mogelijkheden kunnen zijn: een falende afvoerleiding, een hoge grondwaterstand, lekkage, onvoldoende verwarming en/of ventilatie, enzovoort. Wat we wel weten is, dat er iets moet gebeuren om verder verval te stoppen. Onderzoek biedt uitkomst!

Omdat het schadebeeld tijdens de inspectie van de kelder al duidelijk wijst op de aanwezigheid van nitraten en sulfaten (zie kristalvorming in filmpje), wordt aangenomen dat een vochtbelasting uit het verleden heeft geleid tot transport van aanwezige zouten in de steen naar het oppervlak van de steen, waarbij het door drogen en kristalliseren (expanderen) de toplaag van de steen heeft beschadigd.

De aanwezigheid van wateroplosbare zouten is een veel voorkomende oorzaak van schades aan metselwerk en afwerklagen in oude kelders in het hele land. Indien in voldoende concentratie aanwezig kunnen deze zouten ernstige schade veroorzaken aan poreuze bouwmaterialen. De bij kristal­lisatie en hydratatie optredende spanningen kunnen de poriën­structuur van het metselwerk verwoes­ten. Onder een bepaalde grensconcen­tratie (mmol zout/kg) treedt er normaal geen schade op. Een on­derzoek naar de aanwezige concentratie aan wateroplos­bare zouten kan worden gedaan met behulp van de geleidbaar­heidsmethode. In het laboratorium van Nebest kan deze test direct na de monstername worden uitgevoerd.

Wanneer de situatie volledig in beeld is gebracht (aanwezige zouten in het materiaal in combinatie met gebrekkige bouwkundige detaillering en klimaat in de kelder) kan een plan van aanpak voor behoud worden opgesteld. Het blijkt nog niet te laat voor deze monumentale kelder. Ook hier komt ons credo weer goed van pas: ‘Onderzoek en gij zult weten’.

Lesly Ignatius

10 september 2024

Ondertekening Convenant Bureau Herberekeningen

9 juli 2024

Koninklijke onderscheiding voor Hanny van der Lubbe

28 mei 2024

Raamovereenkomst Ingenieursdiensten Provincie Utrecht